دینامیسم جمعیت و الگوی توزیع فضایی بالشتک دراز اندام pulvinaria floccifera (westwood),(homoptera:coccidae) در باغ های چای استان مازندران

چکیده بالشتک دراز اندام،pulvinaria floccifera (westwood) یکی از مهمترین گونه های خانواده شپشک های نرم تن، coccidae است که در مناطق مرکبات خیز کشور به خصوص در جاهایی که مرکبات و چای با هم کشت می شوند بیشتر انتشار دارد. به منظور مطالعات تغییرات جمعیت، تعیین پراکنش فضایی و شناسایی دشمنان طبیعی بالشتک دراز اندام، p. floccifera در باغ های چای استان مازندران، نمونه برداری های هفتگی در طی سالهای 88-1387 از مناطق دشت و کوهپایه شهرستان تنکابن به عمل آمد. از هر منطقه دو باغ با شرایط مشابه انتخاب شد. در هر تاریخ نمونه برداری، ازچهار جهت جغرافیایی شمالی، جنوبی، شرقی، غربی و قسمت مرکزی هر باغ 50 نمونه (شاخه کف بر شده چای) جمع آوری شد. توزیع فضایی آفت با استفاده از روش های رگرسیونی تیلور و ایوائو و توزیع آماری مورد بررسی قرار گرفت و نقشه توزیع آفت با استفاده از gps، ترسیم گردید. همچنین در طی نمونه برداری ها، پارازیتوئیدهای مراحل پورگی جمع آوری و عوامل بیماریزا جداسازی و شناسایی گردیدند و میزان پارازیتیسم این عوامل تعیین گردید. نتایج نشان داد که پوره های سن یک از 22-29 خرداد ماه درباغ های دشت و کوهپایه ظاهر می شوند. پوره سن دو که فرم زمستان گذران این آفت است از اواخر شهریور تا اواخر مهر ماه در نمونه ها دیده شد. زمان اوج جمعیت پوره های سن یک و دو به ترتیب اول شهریور و 29 خرداد در کوهپایه و 8 شهریور و 10 تیر در دشت است. همچنین پوره های سن سه، حشرات کامل و کیسه های تخم از اردیبهشت ماه تا اواخر خرداد در باغ ها حضور دارند. تراکم جمعیت پوره های سن یک، دو و سه در سطح زیرین برگهای ارتفاع یک سوم بالایی گیاه بیشتر به چشم می خورد. در ارتباط با پراکنش فضایی، شاخص های idm و id نشان می دهد که پوره های سن یک، دو، سه، حشرات کامل و کیسه های تخم در هر تاریخ نمونه برداری پراکنش تجمعی و گاهی یکنواخت دارند. نتایج مدل تیلور و ایوائو بیانگر این مطلب است که پوره های سن یک و دو در طول دوره خود نیز توزیع تجمعی دارند، اما پوره سن سه، حشرات کامل و کیسه های تخم در طول دوره، پراکنش یکنواختی را نشان می دهند. در خصوص دشمنان طبیعی، قارچ های lecanicillium lecaneii, l. cf. lecaneii, l. muscarium و زنبور پارازیتوئید aphitis proclia برای اولین بار از روی آفت جمع آوری و شناسایی شدند. میزان تلفات ناشی از حمله قارچ در کوهپایه بیشتر از دشت بود. به طور کلی میانگین هندسی درصد تلفات ناشی از حمله قارچ بیمارگر پوره سن یک در کوهپایه و دشت در سال 87 به ترتیب 91/9 و061/2 درصد و میانگین هندسی درصد تلفات ناشی از حمله قارچ بیمارگر پوره سن دو در این مناطق به ترتیب 793/12 و17/4 درصد می باشد. این مقادیر در سال 88 برای پوره سن یک، دو و سه به ترتیب 34/6، 05/4 و 46/42 درصد در کوهپایه و 64/1، 16/1 و 36/65 درصد در باغ های دشت محاسبه گردید. کلمات کلیدی: بالشتک دراز اندام،pulvinaria floccifera ، چای، تغییرات جمعیت، توزیع فضایی، دشمنان طبیعی